کانکتور چیست ؟
کانکتور (به انگلیسی Connector) قطعاتی هستند که معمولا برای اتصال بخش‌های مختلف مدارات به کار میروند.
ریشه این واژه کلمه Connect به معنای اتصال هست و خود کانکتور یعنی اتصال دهنده.
این قطعات معمولا در جا‌هایی که احتمال قطعی وجود داره و یا متمایلیم که به صورتی باشه که بعدا بتونیم اگه یه بخش خراب شد اون رو تعویض کنیم،
استفاده میشه. ورودی‌های تغذیه، اتصالات قطعات جانبی و برد‌هایی که نیاز به تعویض دارن از این دست هستند.
این وسائل ارتباطی به صورت کلی به دو دسته استوانه ای و مستطیلی تقسیم می شوند.
اما از نظر تنوع قابل شمارش نیستند و تعداد آن ها زیاد است به طوری که هر دستگاه و مورد خاص نیازمند یک کانکتور است.
کانکتورها در حوزه های بسیار و مختلفی از جمله پزشکی، نفت و گاز، ریلی، خودرو، هوا و فضا و دریایی کاربرد دارند.
واژه شناسی کانکتور:
در این قسمت میخوایم در مورد یه سری واژگان که در کانکتورها بهش برخورد میکنیم صحبت کنیم:
1- Gender (جنسیت)
کانکتورها ها هم مثل اکثر موجودات زنده دارای جنسیت هستند. این قطعات به دو دسته نرگی و مادگی تقسیم میشن. منظور از دسته‌ها هم فکر میکنم خیلی واضح باشه.
کانکتور مادگی کانکتوری هست که معمولا روی برد لحیم میشه و کانکتور نرگی هم کانکتوری هست که در کانکتور مادگی قرار میگیره.
در شکل زیر یه نمونه از کانکتور نرگی و مادگی آورده شده:
2- polarity(پلاریته)
اکثر انها فقط در یک جهت قابلیت اتصال دارند و شما نمیتونید هر طرفی که دلتون خواست کانکتور نرگی رو به مادگی متصل کنید.
به این ویژگی پلاریته می گویند و قطعات دارای این ویژگی رو قطعات پلاریته دار می گویند.
معمولا برای این که سازندگان کانکتورها شما رو مجبور کنند که فقط در یک جهت بتونید کانکتورها رو به هم متصل کنید یه زاییدگی کنار کانکتور قرار میدهند ،
تا شما نتوانید به اشتباه از جهتی غیر از جهت اصلی اتصال اون کانکتورها به همدیگه برای اتصال استفاده کنید.
3-Contact(اتصال)
خود واژه Contact اگر بخواهیم خیلی تحت اللفظی صحبت کنیم میشود تماس.
ولی اجازه بدهید در این متن از همون واژه Contact استفاده کنیم.
Contactها بخش اصلی کانکتورها هستند.
این قطعات یه سری فلز کوچک هستند که درون انها قرار گرفته اند. اکثر مشکلاتی که باعث قطعی کانکتورها میشود مربوط به همین بخش هست.
Contactها ممکن است بعد از گذشت یک مدت زمان کثیف یا اکسیده بشوندو
یا فنری که باعث نگه داشته شدن انها شده خراب بشود و کل مدار هم دیگر کار نکند.
از این جهت باید خیلی حواستان به Contactهای موجود در مدار باشد.
4- Pitch(گام)
اکثر انها از یک سری Contact تشکیل شده اند که در یک الگوی مشخص این Contactها داره تکرار میشود.
گام این قطعه فاصله‌ی بین مرکز یک Contact تا مرکز Contact بعدی هست.
این خیلی مهم است چون یک سری کانکتورها وجود دارند که به هم خیلی شبیه هستند، ولی pitch مربوط به هر کدام از این کانکتورها با یکدیگر فرق دارند.
حتما در خرید کانکتورها باید به این مورد توجه کنید تا کانکتور مشابه، ولی اشتباه نخرید.
5-Mating cycles(سیکل طول عمر)
این قطعات هم بالاخره یک عمر محدودی دارند و پس از یه مدت اتصال و قطع فرسوده میشوند.
در دیتاشیت‌ها برای مدت زمان کارکرد یکاین قطعه از یه واژه نام میبرند به نام Mating cycles.
مقدار این Mating cycles از یک نوع کانکتور به نوع دیگر فرق میکند.
به عنوان مثال ممکن است این قطعه usb دارای ۱۰۰۰ سیکل طول عمر باشد،
در حالی که یک فروشنده ممکن است یک قطعه دیگر را جوری طراحی کرده باشد که عمرش ۱۰ تا سیکل هم نباشد.
(منظور از سیکل تعداد دفعاتی هست که کانکتور داخل میشد و بیرون می اید) باید حواستان باشد کانکتوری که میخواهید استفاده کنید طول عمر مناسبی برای کار شما داشته باشد.
6- Mount(پایه)
شاید در نگاه اول این واژه کمی گیج کننده به نظر بیاید. واژه Mount به چندمورد اشاره دارد:
۱- کانکتور چگونه نصب شده؟
۲-زاویه کانکتور با اتصالات مربوط به آن
۳-نحوه نصب مکانیکی آن چگونه است؟
7- Strain relief
Strain relief به بخشی از یک کابل گفته میشود که به شما در وارد کردن و درآوردن یه کابل کمک میکند.
در واقع به کمک ان کابلتان رابه راحتی جا میزنید و در میاورید.
در شکل زیریک نمونه از Strain relief آورده شده است.
کانکتور جوشکاری چیست و چگونه عمل میکند؟
یکی از استفاده های آن در در دستگاه های جوشکاری می باشد،
که این کانکتور های به صورت نری مادگی به هم اتصال پیدا میکنند.
در دستگاه های جوشکاری بیش از ۲۰ مدل کانکتور جوشکاری وجود دارد،
که به ترتیب ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۹۵ و . . . را دارا میباشد.
کانکتور جوشکاری به صورت کابل جوش به دستگاه جوش و کابل جوش به کابل جوش مورد استفاده قرار میگیرد .
بدنه ی آن مادگی دستگاه جوش دارای عایق باکالیتی نسوز می باشد
و کانکتور نری کابل دارای عایق لاستیکی ضد سایش می باشد
که هردوی آنها توسط فرایندی تولیدی که انجام شده به نحوی در هم ققل شده (کانکتور نری در کانکتور مادگی قرار میگیرد)
و سطح بیرونی فلز نری و مادگی به هم چسبیده و اتصال جریان را برقرار می کند،
و همچنین نوع متریال فلز کانکتور از برنز جهت انتقال سریع جریان می باشد.
